Kitap restoratörleri; yıpranmış, yırtılmış, kırışmış, parçalanmış, kurtlanmış ve yok olmaya surat tutmuş tarihi önemi haiz kitaplar, fermanlar, beratlar, haritalar ve albümlere yaşam veriyor.
Yıpranmış, yırtılmış, parçalanmış ve kurtlanmış tarihi yapıt niteliğindeki kitaplar, fermanlar, beratlar, haritalar, kartpostallar ve albümler, kitap restoratörlerinin elinde yeniden yaşam buluyor.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne (İBB) bağlı Atatürk Kitaplığı’ndaki Kitap Restorasyon Atölyesinde 1994 yılından bu yana 618 bin 829 sayfa yapıt restore edilerek, yok olmaktan kurtarıldı.
Atatürk Kitaplığındaki Kitap Restorasyon Atölyesinde, tarihi önemi olan ve yıpranmış kitapların, belgelerin restorasyon ve konservasyonlarını yıllardır gerçekleştirerek, istikbal nesillere aktarılıyor.
Tarihi eserlere yeniden yaşam verilmesi kapsamında Türkiye’de ilk kere 1996 yılında Laminasyon Makinesi (Sandviç metodu) kullanılmaya başlandı. Bu metotla restore edilmesi gereken belgeler iki tamir kağıdı arasına konularak restore ediliyor.
Atölyede; mikroorganizmalar ve kitap kurtlarını dezenfekte etmek için Dezenfaktasyon Ünitesi, kağıtları tümlemek için Leaf-Casting Ünitesi, asitten arındırmak için Bookkeeper Ünitesi, Kapalı Kitap Temizleme Kabini ve Hidrolik Pres bulunuyor.
ASLI BOZULMADAN RESTORE EDİLİYOR
Kütüphane envanterine kayıtlı her türlü kağıt ve belgenin restorasyon ile konservasyon işlemi gerçekleştiriliyor. Bunlar arasında; gazeteler, dergiler, haritalar, el yazması ve matbu kitaplar, gravürler, ferman ve beratlar, afişler ile muhtelif evraklar ye alıyor.
Kitaplar başta olmak üzere haritalar, beratlar, fermanlar ve gazete sayfaları fazla farklı aşamalardan geçirilerek kurtarılıyor. Yıpranmış ve parçalanmış kitap sayfaları tek tek kesilerek evvel temizleniyor, sonra teknelerde yıkanıyor daha sonra ilaçlanarak kurutuluyor ve yeniden yapıştırılarak ciltlenip kütüphanedeki yerine konuluyor.
Aynı şekilde tarihi nitelikteki haritalar, beratlar, albümler ve kartpostallar da değişik işlemlerden geçirilerek özgün malzemelerinin yapısına ve yapım tekniğine müsait bir şekilde, aslı bozulmadan restore ediliyor.
BİR YILDA 94 BİN SAYFA KURTARILDI
Kitap Restorasyon Atölyesi Koordinatörü Nergis Ulu, atölyede, birçok el yazması ile matbu kitabın yanı sıra, birçok değerli haritanın restore edildiğini belirtti.
2017 yılında 20 kartpostal, 79 albüm, 577 harita, 718 kitap ve 92 bin 782 gazete olmak üzere toplamda 94 bin 176 sayfa eseri restore ettiklerini dile getiren Ulu, restore edilen tarihi haritalar arasında, 1900 yılına ait tamamı el yapımı 68 tane haritadan oluşan İstanbul’un ulaşım bilgilerini gösteren bir albüm de yer aldığını kaydetti.
HER SAYFA FARKLI AŞAMALARDAN GEÇİRİLİYOR
Kötü saklama ve depolama nedeniyle kurtlanmış ve paramparça bir kitabı gösteren Ulu, şöyle konuştu:
“Bizler kitap restoratörüyüz. Elimize böyle eserler geliyor. Zamana karşı yıpranmışlığın yanı sıra, fena depolama ve saklama şartları nedeniyle paramparça olmuş eserler var. Böyle bir işte evvel sayfa kontrolü yapıyoruz. Daha sonra tedavi çizelgesi çıkartıyoruz. Öncelikle mikroorganizmayı durdurma ve sağlamlaştırmamız gerekiyor. Daha sonra da kurt yeniği ve tamire geçiyoruz. Her sayfayı temizliyoruz kesiyoruz ve sonradan yapıyoruz. Her kitabın farklı işlemi oluyor. Pek fazla işlemden sonra onarımı bitiyor, kitabı ciltliyor ve yine depoya kaldırıyoruz.”
News
