Havalar ısındı, güneş ışıl ışıl parlıyor. Bu değişim ruhumuza iyi gelse de gözlerimizi korumamız gerekiyor. Doğru güneş gözlüğü seçimi yaparak, sağlığımıza zarar gelmeden yazın tadını çıkarabilirsiniz. ‘Yüksek Topuklar’ olarak, en doğru bilgiyi sunmak adına Göz Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Serkan Biliş ile görüştük ve güneş gözlüğü nasıl seçilir, güneş ışınlarının göze zararlarını, lazer ameliyatı sonrası dikkat edilmesi gereken noktaları konuştuk.
Son yıllarda iklim değişikliklerinin ve ozon tabakasının incelmesinin verdiği etkiyle uzun süre güneş ışınlarına ve özellikle mor ötesi zararlı ışınlara maruz kalmanın gözde katarakta neden oluyor. Güneş ışınları ayrıca, sarı nokta hastalığına, göz çevresindeki ciltte, kanserlere neden olduğunu, aynı şekilde göz yüzeyini örten dokuda değişiklikler, gözlerde kızarıklık, sulanma, yanma ve batma meydana gelebiliyor.
Güneş ışınları gözlerimize zarar verir mi?
Güneş ışınlarına doğrudan maruz kalmak yanma, batma, kuruluk, sulanma, ışıktan aşırı rahatsız olma, gözkapaklarını açmada zorluk çekme gibi başka şikâyetlere de sebep olmaktadır. Güneş ışığına aşırı maruz kalan ve güneş gözlüğü kullanmayanlarda da gözbebeğine doğru et yürümesi oluşabilir.
Yazın göz sağlığını bozabilecek problemlerden olan havuz suyunun yanı sıra güneşin de göz sağlığı üzerinde olumsuz etkisi vardır. Güneş ışınlarına maruz kalan gözde birçok hastalık meydana gelebilir. Dik gelen ışınlar, korneanın en üst tabakasında harabiyet oluşturup görmeyi engeller, gözün arka kısmında tümörlere neden olur ve katarakt oluşumuna zemin hazırlar.
Katarakt hastalığından korunmak için ne yapmalıyız?
Ultraviyole ( UV ) engelleyici özelliği olmayıp sadece koyu renkli camları olan gözlükler katarakt riskini artırır. Bu gözlükler kullanıldığında gözbebeği genişlemekte ve buna bağlı olarak göze daha fazla UV ışığı girdiği için katarakt ve sarı nokta hastalığı riski artmaktadır.
Güneş gözlüğü seçerken nelere dikkat edelim?
Güneş gözlüğü alırken dikkat edilmesi gereken en önemli özellik; camların ultraviyole ışınlarını blokaj derecesidir. Normalde her gözlük camı ultraviyoleyi değişik oranlarda bloke edebilmekle birlikte etkili ultraviyole blokajı için özel kaplamalar kullanılması gerekmektedir. Güneş gözlüğünün UVA ve UVB blokaj derecelerine bakılmalı, % 99’un üzerinde UV blokajı yapabilen camlar seçilmeli, hatta % 100 blokaj oranı tercih edilmelidir. Güneş gözlüklerinde kullanılan aynalı kaplamalar göze gelen ışık miktarını düşürmekle birlikte ultraviyole blokaj oranını etkilememektedir.
Ayrıca, güneş gözlüğü tüm gözü kaplayan ve yanlardan dönen şekilde değilse yukarıdan gelen ışınları önleyemez. Çalışmalar güneş ışınlarının genellikle gözlük kenarından geçerek göze ulaştığını göstermiştir. Bu noktaya da dikkat etmek gerekir.
Güneş gözlüğü seçiminde bir diğer önemli faktör cam rengi ve koyuluğudur. Camın renginin ve koyuluğunun ultraviyole blokaj derecesiyle herhangi bir ilişkisi olmamasına ve seçimin kişisel zevke bağlı olmasına karşın her cam renginin farklı özellikleri vardır.
Güneş gözlüğünün cam kalitesini nasıl anlarız?
Güneş gözlüğü rahat bir görüş için koyu renkli olmalı ve ışığın şiddetini en az yüzde 50 oranında azaltması gerekiyor. Kaliteyi anlamanın bir başka yolu da gözlüğü taktıktan sonra dikey bir çizgiye odaklanmaktır. Bu bir pencere kenarı da olabilir. Gözlüğü hafifçe yukarı aşağı, sağa sola hareket ettirdiğimizde bu çizgide oynama oluyorsa ya da kırılmalar söz konusu ise o gözlük uygun değil demektir.
Lazer ameliyatları sonrası hastalar yazın nelere dikkat etmeli?
Güneş ışınlarından ve çeşitli sağlık problemlerinden kaynaklı olarak gözde oluşan sağlık sorunları için lazer ameliyatlarının her mevsim yapılabilir ve lazer ameliyatı olan bir hastanın günlük hayatına kısa sürede dönebilir.
Yaz aylarında gerçekleşen lazer uygulamalarında hastalar güneş etkisinden gözlerini daha dikkatli bir şekilde korumaları gerekir ve en az 2 hafta denize girilmemesi önerilir.
Güneş gözlüğü ne zaman kullanmak gerekir?
Güneş etkisinden korunmak için özellikle güneş gözlüğü kullanımı çok önemli. Güneş ışınlarının çok dik geldiği öğle saatlerinde dış mekanlarda bulunmamak gerekir. Güneşten gelen UV ışınlarından gözlerinizi her mevsim, her hava şartında korumalısınız, çünkü UV ışınları gözlerinize zarar verir.Güneş gözlüklerinin işlevlerinden birincisi ve en önemlisi, gözümüzü göremediğimiz UV ışınlarına karşı korumak olmalıdır.
Polarize camların özellikleri nelerdir?
Polarize camın en büyük özelliği parlamaları ve yansımaları emmesidir. Polarize güneş gözlükleri parlamaları camın ön kısmında tek noktada toplar ve geri yansıtarak göz içine girmesini engeller. Polarize cam katarakt ameliyatı geçirmiş veya lazer ameliyatla çizdirilmiş gözler için özellikle tavsiye edilir.
Lazer ameliyatları sonrası ise suni göz yaşı damlaları ile göz yaşını destekliyoruz. Ayrıca, gözlerimizi rüzgar ve güneşten korumamız gerekiyor. Güneş gözlüğü bir aksesuar değil bir sağlık malzemesi olarak kullanılmalıdır.
Göz Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Serkan Biliş’e göz sağlığı ve güneş gözlüğü seçimi hakkında paylaştığı bilgiler için teşekkür ederiz.